Medische drones: toekomstmuziek of reëel scenario?

Wie afgelopen zomer tussen Meppel en Zwolle goed oplette, kon soms een flink uit de kluiten gewassen drone zien overvliegen. Deze drones worden ontwikkeld voor de Medical Drone Service door de ANWB en PostNL en zijn bedoeld om bloed, medicijnen en diagnostische materialen veilig en snel te kunnen vervoeren. Certe is als een van de zorgpartners betrokken bij dit initiatief. Medische toekomstmuziek of een reëel scenario?

Het transport van medische materialen, zoals bloed en diagnostische monsters naar onze laboratoria, is bij Certe prima geregeld. Elke werkdag rijden we langs onze aanvragers om materialen op te halen om deze zo snel mogelijk naar de collega’s van het lab te brengen. Dat levert in ons dichtbevolkte land bijna nooit problemen op. Natuurlijk staan onze auto’s ook wel eens in de file of moeten ze hun snelheid matigen in verband met ijzel, sneeuwval of andere omstandigheden. Maar in het algemeen werkt ons logistieke systeem uitstekend. Toch is Certe samen met medische partners Erasmus MC, Isala en Sanquin en technologiepartners Avy en KPN betrokken bij het ontwikkelen van medische drones. Waarom?

Spoedsituaties en noodgevallen
Normaal gesproken hebben we geen drones nodig, erkent Albert Wolthuis, directeur Klinische Chemie. ‘Het is nu inderdaad niet logisch om drones in te zetten, omdat we onze logistiek prima kunnen behappen via de weg. Maar dat geldt niet altijd in geval van spoed of nood. De Waddeneilanden, bijvoorbeeld, zijn relatief afgesneden van de directe tweedelijnszorg. Als de huisartsen daar acute patiënten hebben of bloedmonsters die met spoed naar het lab moeten, kunnen ze een helikopter bestellen. Vervoer via het water kost dan te veel tijd. Die helikopter vliegt rechtstreeks naar de plaats van bestemming zonder rekening te hoeven houden met files, wegomleggingen of andere obstakels. De huisarts beslist zelf wanneer een helikopter nodig is. Tegelijkertijd is het een feit dat helikoptervluchten erg duur zijn en niet goed voor het milieu.’
 

Stille, grote drones
De drones die Avy bouwt voor de Medical Drone Service zijn kleiner dan een vliegtuig en groter dan een gewone drone met een spanwijdte van tweeënhalve meter. Ze stijgen verticaal op en vliegen op een hoogte van honderd meter met een snelheid van zo’n 75 kilometer per uur. Een groot verschil met een helikopter is dat ze elektrisch worden aangedreven en dus nauwelijks geluid produceren. Het nieuwste model van Avy vliegt zelf van docking station naar docking station en kan bijna elke type weer aan. Als een systeem uitvalt, neemt een ander systeem het over, waardoor het risico op uitval maar klein is. De drones kunnen medicijnen, bloed en diagnostische materialen vervoeren en hebben een speciaal compartiment waarin bloed koel kan worden bewaard. De drones zijn inmiddels uitgebreid getest, tijdens proefvluchten tussen Meppel en Zwolle, op veiligheid en betrouwbaarheid. De komende tijd worden de drones verder ontwikkeld en getest. Avy wil ze in 2022 uitrollen in West-Europa en Afrika.
 

Toekomstscenario’s
Albert verwacht dat de drones een mooie aanvulling kunnen leveren op het vervoer van materialen via de weg. ‘Stel je voor dat het wegennet verder dichtslibt of dat er vaker extreem weer voorkomt met hardnekkige ijzel of wateroverlast. Hoe zorg je er dan voor dat je diagnostiek geen vertraging oploopt doordat de materialen niet op tijd in het lab zijn? Stel dat een patiënt van ver met spoed moet worden opgenomen. Dan kunnen we thuis bloed laten prikken en het monster per drone naar het lab verzenden. Als de patiënt dan in het ziekenhuis aankomt, zijn de uitslagen binnen en kun je meteen de juiste medicatie toedienen of de gewenste behandeling starten. Dat is nu nog toekomstmuziek, maar we volgen de ontwikkelingen op de voet en willen waar mogelijk voorloper zijn. Daarom doen we mee aan dit project. Zo houden we de zorg en de medische diagnostiek bereikbaar, betaalbaar en toegankelijk. Voor iedereen en in alle gevallen, ook in crisissituaties.’

Testvlucht Medical Drone Service tussen Meppel en Zwolle